Banken en melkquotum: water en vuur

2015 nadert. Vele melkveehouders zijn zich aan het beraden op de periode na afschaffing van het melkquotum. Echter de politiek geeft nog geen duidelijkheid over de aanvullende maatregelen die mogelijk gaan komen. Als melkveehouder zul je je eigen koers moeten bepalen om te zorgen dat je klaar bent voor de periode na 2015.

Maar wat is de beste strategie? Melk kopen of huren? Niks doen is ook een optie. Kan je als melkveehouder dan na 2015 vrij melken of worden er diverse (nieuwe) beperkingen opgelegd door de overheid? Wie het weet mag het zeggen. Over het algemeen wordt verwacht dat er op enigerlei wijze een koppeling komt tussen melkproductie en grond. Of voeraankoop en mestafzet daar onder gaan vallen is de vraag. Kortom, veel onduidelijkheden. Vaak houd ik melkveehouders de spiegel voor over mijn mening hoe om te gaan met de situatie ná 2015:

• Belangrijk is dat er na 2015 voldoende kasstromen zijn om aan de bancaire verplichtingen te kunnen voldoen.
  • De meest zekere "licence to produce" is melkquotum in eigendom wat ook zelf volgemolken wordt;
  • Dit is voor extensieve bedrijven (< 15.000 kg melk per ha) minder of niet noodzakelijk;
  • Melk leasen is een tijdelijk recht, en dit geeft minder zekerheid dat deze productiemogelijkheden ook behouden kunnen worden.
• Momenteel kost het kopen van melkquotum (aankoopprijs plus rente over 3 jaren) zeker niet meer dan het leasen van melkquotum (gerekend met de huidige prijs voor de komende 3 jaren);
• Iedereen verwacht een tekort aan leasemelk in 2014 met een hogere prijs tot gevolg:
  • Is er in 2014 wel voldoende leasemelk beschikbaar om aan de vraag te kunnen voldoen?
  • Het kopen van melkquotum zal op de korte termijn geen grote bijdrage leveren aan het bedrijfssaldo, dit moet gezien worden als een strategische investering om de "licence to produce" na 2015 veilig te stellen. Het kost echter ook geen geld (uitgaande van een gemiddeld saldo en aankoop ruwvoer/afvoer mest).

• Nu naar de kern. Banken willen graag "harde" kasstromen onder een bedrijf hebben. Dit is immers de beste garantie voor het betalen van de rente en aflossing. In de huidige crisis komt daar bij dat banken ook weer heel erg kijken naar zekerheden. Op zich logisch.

Maar nu de praktijk. Ik maak het zeer regelmatig mee dat banken geen quotum willen financieren. Dit gebeurt met name bij bedrijven die net een nieuwe stal gezet hebben waardoor ze vrij zwaar gefinancierd zijn omdat de stijging in de productie nog moet komen. Als een bedrijf dan intensief is (> 15.000 kg melk per ha), geeft dit onzekerheid over de politieke mogelijkheden tot uitbreiding ná 2015. Het leasen van melkquotum legt een grote druk op de liquiditeiten, voegt weinig toe aan het bedrijfssaldo en geeft niet de optimale zekerheid dat je de productie vast kunt houden ná 2015. Het kopen van melkquotum geeft de mogelijkheid om wel die optimale (maar niet gegarandeerde) zekerheid voor na 2015 te verwerven. Melk kopen legt wel beslag op kapitaal. Dit staat mijns inziens echter niet in verhouding tot hetgeen je er voor terug krijgt qua productiecapaciteit. Voordeel is dat je de aflossing over meerdere jaren uit kunt smeren. Dit is eigenlijk wel "vals spelen" ten opzichte van leasen omdat lease in het desbetreffende jaar afgerekend moet worden. Echter als de totale aflossing tot 2015 hoger is dan het bedrag dat geïnvesteerd wordt in melkquotum vind ik dat een verantwoorde stap.

Banken denken daar vaak anders over. Regelmatig heb ik de discussie dat melkquotum in 3 jaar afgelost moet worden. Als ik dan zeg dat grond aflossingsvrij mag, en men dat ook niet doet krijg ik daar geen bevredigend antwoord op. Er wordt binnen de bank duidelijk met 2 maten gemeten. Laatst had ik een discussie met een bank die geen melkquotum wilde financieren omdat de ondernemer deze extra aflossing de komende 3 jaren niet kon betalen volgens de bank. Hele discussie gehad over feit dat er veel grond onder het bedrijf ligt en dat hier op afgelost wordt deed volgens de bank niet ter zake. De aanvraag behelsde de aankoop van 2 robots en melkquotum. Schetst mijn verbazing dat de robots door de bank WEL aflossingsvrij gefinancierd worden, maar melkquotum niet is meegenomen in de aanvraag. Alsof robots niet slijten. Kortom, dit is niet uit te leggen aan de melkveehouders. Dit voorbeeld wat ik meemaakte was wel wat uitzonderlijk, maar het geeft heel goed aan wat er momenteel aan de orde van de dag is qua financiering.

Als dit nu nog eens goed ontleed wordt kan ik daar de volgende conclusies uit trekken:

• Zekerheid is voor de bank momenteel zeer belangrijk; (veel) belangrijker dan kasstromen, terwijl de kasstromen essentieel zijn voor het kunnen betalen van rente en aflossing;
• Melkquotum (immateriële activa) is zeer lastig voor een bank te financieren omdat er geen aanvullende harde dekking bij komt en dit dus negatief werkt voor de rating van de bank in het kader van Basel III (europees bankenakkoord);
• Door de huidige opstelling van banken ben je als melkveehouder veel meer afhankelijk van de politiek voor wat betreft de mogelijkheden (en het toekomstperspectief) van je bedrijf na 2015;
• Melkveehouders worden door de banken momenteel erg beknot in hun mogelijkheden om te ondernemen. Waar banken roepen niet op de stoel van de ondernemer te gaan zitten doen ze dit nu mijns inziens veelvuldig:
  • Indien dit leidt tot een (te) mager rendement na 2015 zal de bank wijzen naar de ondernemer en vergeten zijn dat het tekort aan kasstromen mede te wijten is aan de starre houding van de bank tav het doen van strategische investeringen.
  • Kortom, als ondernemer ben je altijd de klos als het anders loopt dan nu te voorzien is.

Uiteraard ben ik ook behoudend met het aanvragen van financieringen voor aankoop van melkquotum. Het is immers jammer er meer geld in te steken dan nodig is. Echter sommige bedrijven hebben een dermate hoge financiering dat het zeer verstandig is om de kasstromen veilig te stellen middels aankoop van melkquotum omdat dit de hoogst mogelijke zekerheid geeft om te mogen blijven produceren (en dus de kasstromen "hard" te maken). Banken dringen klanten wel een (hoge) vaste rente op om de renterisico's te beperken (en dat is soms best te begrijpen), maar andersom mogen melkveehouders hun kasstromen niet vastleggen om ook aan die kant de risico's te beperken. Ik wil dan ook een oproep aan de banken doen om hier nog eens zorgvuldig over na te denken en naast zekerheden (hypothecaire dekking) ook naar de kasstromen (euro's om rente en aflossing te kunnen voldoen) te kijken, en niet af te wachten wat de politiek doet. Want dit zal pas in 2014 duidelijk worden en dan is er geen tijd meer om nog zaken te repareren.

Geïnteresseerd?

Heeft u MKB krediet, ondernemerskrediet of alternatieve financieringsvormen nodig? Bent u starter en zoekt u starterskapitaal? Heeft u grondfinanciering, scheepsfinanciering of durfkapitaal nodig voor een bedrijfsovername of de financiering van uw bedrijfs onroerend goed? Of bent u benieuwd wat crowdfunding, factoring, financial lease of payrolling voor uw bedrijf kan betekenen? Neem geheel vrijblijvend contact op, want Credion realiseert graag uw bedrijfsfinanciering!